Wat te doen bij een overlijden
Het verlies van een dierbare is steeds zwaar om te verwerken. Daar komen ook nog eens heel wat aangiftes bij, de uitvaart moet geregeld worden en op financieel vlak moet een en ander in orde gebracht worden. Omdat je hoofd er allicht niet naar staat, hebben we getracht hier een kort maar volledig overzicht te geven van alle stappen die gevolgd moeten worden.
Wat moet je doen in de eerste uren na een overlijden?
1. Laat het overlijden vaststellen door een arts, dat is wettelijke verplicht in België. In een ziekenhuis gebeurt dat automatisch. Maar als de persoon niet in een ziekenhuis is overleden, moet je zelf een arts laten komen. Die maakt een medisch attest van overlijden op.
2. Contacteer een begrafenisondernemer. Die zal zich ontfermen over het lichaam van de overledene en daarnaast vele administratieve formaliteiten in orde brengen. Met de begrafenisondernemer onderteken je een contract. De kosten van de begrafenis zullen worden afgetrokken van de nalatenschap. Als die niet volstaat om de kosten van de begrafenis te dekken, moeten de erfgenamen de uitvaart betalen.
3. Geef het overlijden aan bij de dienst burgerlijke stand van de gemeente waar de persoon is overleden én van de gemeente waar de begrafenis zal plaatsvinden. Meestal zorgt de begrafenisondernemer hiervoor. Hij zal de volgende documenten nodig hebben voor de aangifte:
- het overlijdensattest van de arts
- de identiteitskaart van de overledene
- eventueel zijn/haar trouwboekje
- eventueel zijn/haar rijbewijs
- de identiteitskaart van de aangevers/getuigen (in de praktijk is dit meestal de begrafenisondernemer)
- eventueel een aanvraag tot crematie
Op basis van deze aangifte maakt de gemeente een overlijdensakte op. Vraag een paar kopieën van dit document. Je hebt ze onder meer nodig voor de bank, de verzekeringsmaatschappij, het ziekenfonds en de notaris.
Welke administratieve formaliteiten moet je nog verrichten?
Neem contact op met de bank
De familie moet elke bank verwittigen waarbij de overledene een rekening of een kluis had. De bank zal onmiddellijk alle rekeningen van de overledene blokkeren, maar ook van de wettige echtgeno(o)t(e). De bank zal aan de Administratie van het Kadaster, de Registratie en de Domeinen meedelen wat precies de inhoud is van alle rekeningen van de overledene.
Hou er rekening mee dat door het blokkeren van de rekeningen ook alle domiciliëringen en de vaste betalingsopdrachten worden stopgezet.
Als je gehuwd bent met scheiding van goederen, kan je de rekeningen op jouw naam laten deblokkeren door je bank een kopie van je huwelijkscontract te bezorgen.
Om de rekeningen te laten deblokkeren, moet je aantonen wie de erfgenamen zijn. Dat kan met een attest van erfopvolging. Dat krijg je bij het registratiekantoor. Hiervoor heb je dus geen notaris nodig. Of je kan dit aantonen met een akte van erfopvolging die je kan krijgen bij een notaris. In afwachting daarvan, zal de bank een aantal betalingen laten doorgaan: de kosten voor de begrafenis en ook een voorschot op het saldo van een deel van de geblokkeerde rekeningen. Dat voorschot zal maximum de helft van de tegoeden bedragen of 5.000 euro. Om wat makkelijker te werken in deze periode, kan je best een nieuwe rekening openen waarvoor dan geen enkele beperking geldt.
Stel een notaris aan (dit is niet verplicht)
Als je partner is overleden, gaat de notaris na of hij een testament heeft opgesteld. Zelfs als dat niet het geval is, kan een notaris nuttig zijn. Hij verzamelt alle informatie om de omvang van de nalatenschap te bepalen en kan aan de erfgenamen adviseren om de nalatenschap te aanvaarden of niet. Het is belangrijk om de aangifte van nalatenschap correct in te vullen. Het geven van verkeerde (of laattijdige) informatie wordt bestraft met boetes in de vorm van belastingverhogingen. Vandaar dat een bezoek aan de notaris vaak aan te raden valt. Bovendien is de notaris ook de persoon die de erfenis zal vereffenen en verdelen.
Organiseer de uitvaart
Meestal laat je dit over aan de begrafenisondernemer. Hij volgt jouw instructies of die van de overledene. Ga na of de overledene een uitvaartverzekering heeft genomen.
Wat met de begrafeniskosten?
Een begrafenisondernemer kan de uitvaart regelen en daarbij rekening houden met de wensen van de overledene. Een uitvaart is duur: de kosten zullen al snel oplopen tot 3.000 à 7.000 euro. Die kosten worden steeds met de erfenis betaald, tenzij de overledene een uitvaartverzekering had. Lees meer over hoeveel een uitvaart kost.
Belangrijk: bewaar alle documenten en facturen van de begrafeniskosten (de begrafenisondernemer, het drukwerk, de koffietafel, de bloemen, ... ). Soms betaalt het ziekenfonds, een verzekeringsmaatschappij of zelfs de werkgever van de overledene bepaalde kosten geheel of gedeeltelijk terug. In elk geval kan je de kosten inbrengen bij de aangifte van de nalatenschap voor de successierechten en dus aftrekken van het totaalbedrag van de nalatenschap.
Overlijdensbericht in de krant en/of online
Meestal krijg je van de begrafenisondernemer ook de vraag om een overlijdensbericht in de krant en/of online te plaatsen. Wens je een online rouwbericht? Dan kan Inmemoriam.be een mooie aanvulling zijn op het krantenbericht of een waardig alternatief. Het is een plaats waar mensen kunnen rouwen en uiting geven aan hun verdriet. De overledenen blijven online staan en zullen altijd terug te vinden zijn, ook voor de volgende generaties.
Wist je dat je ook zelf online een rouwbericht kan plaatsen op Inmemoriam.be?