Leo Tindemans

Leonard Clemence (Leo) Tindemans (Zwijndrecht, 16 april 1922 – Edegem, 26 december 2014) was een Belgisch politicus voor CD&V (vroeger CVP) en minister van staat. Hij was eerste minister van twee regeringen in België (periode van 25 april 1974 tot 20 oktober 1978) en behaalde het grootste aantal voorkeurstemmen in de Belgische geschiedenis bij de Europese verkiezingen van 1979.

Opleiding

Tindemans studeerde tijdens de oorlogsjaren handelswetenschappen in Antwerpen (Sint-Ignatius Handelshogeschool) en na de oorlog economie aan de Gentse universiteit. Hij is licentiaat in de handels- en consulaire wetenschappen, in de economische wetenschappen en in de politieke en sociale wetenschappen. Hij was al Kamerlid toen hij in Leuven ook nog een licentie politieke wetenschappen behaalde. Later werd hij hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven.

Politieke loopbaan

• 1961 - 1979: volksvertegenwoordiger (als opvolger van de overleden Frans Van Cauwelaert)
• 1965 - 1973: secretaris van de Europese Unie van Christen-Democraten
• 1965 - 1973: burgemeester van Edegem
• 1968 - 1972: minister van Communautaire Betrekkingen
• 1972 - 1973: minister van Landbouw en Middenstand
• 1973 - 1974: vice-eersteminister
• 1973 - 1974: minister van Begroting
• 1974 - 1978: eerste minister van de Regering-Tindemans I en II
• 1976 - 1985: voorzitter van de EVP
• 1979 - 1981: voorzitter van de CVP
• 1979 - 1981: lid van het Europees Parlement
• 1981 - 1989: volksvertegenwoordiger
• 1981 - 1989: minister van Buitenlandse Betrekkingen
• 1989 - 1999: lid van het Europees Parlement
• 1994 - 1995: Voorzitter van Tindemans Group over de toekomst van de Europese instituties, met het oog op de uitbreiding van de Europese Unie met de nieuwe lidstaten uit Midden- en Oost-Europa

Leo Tindemans in 1977

Als naaste medewerker van CVP-kopstukken Théo Lefèvre, Paul Vanden Boeynants en Robert Houben was Tindemans al geruime tijd betrokken bij de politieke besluitvorming en bij de Vlaams-Waalse problemen, toen hij in 1968 minister van Communautaire Betrekkingen werd. In die functie lag hij aan de basis van de oprichting van gemeenschappen en gewesten, waarmee België afscheid nam van de eenheidsstaat. Zijn ster rees snel en door een groot aantal voorkeurstemmen werd hij in 1974 gevraagd een regering samen te stellen van een minderheidskabinet van christendemocraten en liberalen. Enkele maanden later werd de regering aangevuld met het Rassemblement wallon. In 1977 viel de regering en na de vervroegde verkiezingen wist Tindemans een regering van christendemocraten, socialisten en regionalisten op de been te brengen. De Volksunie en het FDF droegen voor het eerst regeringsverantwoordelijkheid, in een poging een oplossing te vinden voor de Vlaams-Waalse tegenstellingen binnen België. De partijen wisten na lang onderhandelen een akkoord te bereiken over een staatshervorming, het zogenaamde Egmontpact. Aan Vlaamse kant riep dit echter bijzonder veel weerstand op, niet alleen bij de Volksunie maar ook in Tindemans' eigen CVP. Een heikel punt voor de achterban in de rand rond Brussel bleek het inschrijvingsrecht voor Franstaligen in Brussel, in ruil voor de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Als ook de Raad van State in een spoedadvies kritisch was over de grondwettelijkheid van een aantal punten van het ingewikkelde en veelomvattende akkoord, wilden de Vlaamse partijvoorzitters opnieuw onderhandelen, maar de Franstaligen weigerden resoluut. Tindemans kondigde daarop op 11 oktober 1978 in de Kamer onverwacht en met gevoel voor dramatiek het ontslag van de regering aan met de legendarische woorden: "Voor mij is de grondwet geen vodje papier. (...) Ik ga van deze tribune weg, ik ga naar de koning en ik bied het ontslag van de regering aan."
    
Hij nam het namelijk niet dat de partijvoorzitters (Martens-Van Miert-Cools-Nothomb-Schiltz) hem, tegen het advies van de Raad van State in, het Egmontpact wilden opleggen.

In 1981 kreeg hij de portefeuille van buitenlandse zaken. In 1989 verliet hij de nationale politiek en koos hij voor het Europese parlement.

Tindemans verliet de actieve politiek in 1999. In 2003 droeg hij een deel van zijn persoonlijk archief over aan het Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum.
Verkiezingen

Tussen Tindemans en de kiezer klikte het meteen. Zijn populariteit stoelde op ernst, zijn politieke rechtlijnigheid en de kracht van zijn overtuiging. Het televisiemedium speelde daarin een grote rol. Met zijn steile electorale opgang (in 1974 82.000 stemmen in het arrondissement Antwerpen in 1977 134.000 en in 1978 139.000) plaatste hij alle commentatoren voor raadsels. Charisma is de meest gebruikte kwalificatie. Voor de Europese Parlementsverkiezingen van 1979 stemden 983.000 Vlamingen, onder wie 160.000 Antwerpenaren op zijn naam. Hij is daarmee nog altijd Belgisch recordhouder aller tijden inzake voorkeurstemmen. Tindemans was een typische vertegenwoordiger van een volkspartij: arbeider en intellectueel konden zich in hem herkennen.

Bron: Wikipedia
Foto: Belga image