Guy Spitaels

Spitaels kreeg omwille van zijn grote macht binnen de PS als partijvoorzitter in de jaren tachtig de bijnaam 'Dieu' (God). In 1992 werd hij Waals minister-president tot hij een goed jaar later van zijn voetstuk viel door het Agusta-schandaal. Spitaels overleed aan de gevolgen van een hersentumor die aan het licht kwam nadat hij overvallen werd.

Guy Spitaels (PS) werd geboren op 3 september 1931 in een katholiek gezin. Na de oude humaniora in het jezuïetencollege van zijn geboortestad Aat, trok hij naar de Leuvense universiteit waar hij in 1955 een doctoraat in de rechten en twee jaar later een licentie politieke en sociale wetenschappen behaalde. Hij zette zijn academische loopbaan voort aan de ULB waar hij hoogleraar werd. Hij doceerde er sociale economie en arbeidssociologie.

In 1961 werd hij lid van de socialistische partij. Hij sloot zich ook aan bij de drukkingsgroep voor federalisme van de Waalse vakbondsleider André Renard. In 1973-1974 was Spitaels kabinetschef op het economisch kabinet van eerste minister Edmond Leburton, de laatste Waalse premier voordat Elio Di Rupo zijn intrek nam in de Wetstraat 16. Volgens zijn biograaf Jean-François Furnémont werd Guy Spitaels getekend door de "vernedering" van zijn baas door de Vlamingen.

Nationale politiek

Bij de verkiezingen van 1974 was Spitaels lijstduwer voor de kamer, maar hij werd niet verkozen. Hij werd wel opgevist als provinciaal senator. In 1975 trad hij toe tot het nationaal partijbureau.
Op 1 maart 1977 werd "de Spit" burgemeester van Aat. Dat jaar werd hij ook rechtstreeks verkozen als senator en kreeg hij de portefeuille Arbeid en Tewerkstelling in de regering-Tindemans. In die functie lanceerde hij RVA-stages en BTK-projecten. Onder Martens I, II en III werd Spitaels vicepremier en minister van Begroting, later van Verkeer.
In februari 1981 volgde hij André Cools op als PS-voorzitter en bouwde daar aanzienlijke macht uit. Meer en meer legde hij de nadruk op Waalse standpunten. Zo leidde de PS-houding in het staaldossier tot de val van de regering. Bij de verkiezingen van eind 1981 behaalden "Dieu" en zijn partij stemmenwinst, maar de socialisten belandden in de oppositie. Spitaels' grote streefdoel als partijvoorzitter was de vorming van een progressieve meerderheid in Wallonië, wat leidde tot het inhalen van de balorige burgemeester van Voeren, José Happart.

Agusta-Dassault

Op 6 januari 1992 ging Guy Spitaels de Waalse regering leiden. Hij werd tevens bevoegd voor Economie, KMO's, Toerisme, Buitenlandse Zaken en Handel. Statutair was hij verplicht het voorzitterschap van de PS op te geven, na 11 jaar. Vijfmaal was hij herkozen.
Eind 1993 raakte bekend dat het Luikse gerecht de opheffing vroeg van de parlementaire onschendbaarheid van drie PS-ministers, onder wie Spitaels, wegens hun vermeende rol bij het betalen van smeergeld voor de levering van 46 Agusta-helikopters voor het leger. Op 20 januari 1994 ging de Senaat daarop (gedeeltelijk) in voor Spitaels, die een dag later ontslag nam. Later volgden de Waalse raad en de Franse gemeenschapsraad.

Spitaels ontkende elke betrokkenheid bij het contract, afgesloten toen hij de PS leidde, maar kwam in nauwe schoentjes door een anonieme getuige, die later Philippe Moureaux bleek te zijn. Hij zei dat Spitaels en Coëme een geldkoerier uitstuurden om het smeergeld op te halen. Moureaux zwakte dat later af. Later in '94 besloot de Senaat zijn onschendbaarheid te behouden toen het Brusselse gerecht hem als getuige wou ondervragen in de Uniop-affaire.
Pas in juni 1995, na de parlementsverkiezingen van 21 mei, keerde Guy Spitaels terug op het gewestelijke politieke toneel als Waals afgevaardigde en als nieuw voorzitter van het Waals parlement tot in 1997.

Veroordeeld

Eind 1998 werd Spitaels tot twee jaar met uitstel veroordeeld tijdens het proces "Agusta-Dassault" voor het Hof van Cassatie. Hij verloor ook voor vijf jaar zijn politieke rechten, maar bleef burgemeester van Aat tot hij zich in 2000 uit het politieke leven terugtrok en zich toelegde op het schrijven over essays over de internationale politiek.

In februari 2011 werd hij het slachtoffer van een overval toen hij thuiskwam in Brussel. Bij de medische tests na het incident werd een hersentumor ontdekt. In september vorig jaar gaf hij nog een interview waar hij zich optimistisch toonde over de toekomst van België. Hij riep de PS en MR ook op om samen te bepalen hoe ze Wallonië wensen te besturen.

Bron: nieuwsblad.be