Andreas Godfroid

80 Ans

Date de naissance Overboelare

Date de décès 18/08/2009 Asse

Andreas Godfroid
Sint-Katherina-Lombeek

    Avis de décès

    (3)
    • Evocatie van André Godfroid in zijn uitvaartmis te Sint-Katherina-Lombeek

      27 augustus 2009

      Beste familie,

      Beste collega’s en ex-collega’s,

      Beste vrienden,

      Beste mensen,

      In naam van mijn moeder, Lucienne, in naam van mijn broers Werner en Philippe, in naam van onze echtgenotes Loes, Ginette en Lieve, in naam van alle kleinkinderen en achterkleinkinderen, wens ik u allen van harte te bedanken om hier vandaag aanwezig te zijn, om samen met ons afscheid te nemen van onze pa, Andre Godfroid.

      Voor mij is dit ongetwijfeld de moeilijkste taak die ik ooit in mijn leven heb moeten doen, omdat het afscheid zo zwaar valt. Tegelijkertijd is het ook de makkelijkste taak ooit, omdat blijken van medeleven van over de hele wereld zijn komen binnenstromen, en in een veelvoud van adjectieven de man beschrijven die van ons allen is heengegaan. Ik heb dan ook royaal kunnen putten uit de vele berichten, om u deze evocatie te brengen van onze pa, door de ogen van al degenen die hem hebben gekend in één van zijn vele hoedanigheden.

      Ik heb de eigenschappen van Andre Godfroid, zoals ze ons werden beschreven, gebundeld in vier grote groepen, en wil dan graag hierop ingaan door ze kort toe te lichten met concrete ervaringen.

      De eerste bundel van gewaardeerde eigenschappen van onze pa luidt als volgt:

      Sterk, krachtig, kordaat, recht door zee, recht voor de vuist:

      stuk voor stuk gaat het om woorden die uiting geven aan zijn uitzonderlijke fysieke en mentale kracht, die velen is opgevallen. Als hij in het naoorlogse België zijn legerdienst moet aanvangen, kiest Andre Godfroid resoluut voor de commando’s. Hij weet heel goed welke lichamelijke en mentale inspanningen nodig zullen zijn om deze uitdaging waar te maken. Maar het is precies dat wat hem aantrekt, het is zijn eigen keuze. Als kind heeft hij de oorlog meegemaakt, en hij wil zich op de best mogelijke manier inzetten voor het vaderland en er tegelijkertijd zelf veel uit leren.

      Later, op het ministerie, weerlegde hij de gangbare clichés die de ambtenaar beschrijven als een eeltloze pennenlikker: “u hebt geen handen om op een ministerie te werken”, zei een van zijn medewerksters ooit. Hij durfde alle vormen van lichamelijke arbeid aan: vloeren leggen, WCs steken, muren metsen, elektrische leidingen aanleggen, veel van zijn vrije tijd ging naar allerlei vormen van lichamelijke arbeid, en dat was dan ook duidelijk aan zijn handen te zien.

      Meer nog dan zijn lichamelijke kracht, werd zijn mentale kracht haast legendarisch: mijn vader was een bijzonder ambitieuze man, die door omstandigheden geen studeerkansen heeft gekregen. Maar dat hield hem niet tegen. Heel zijn loopbaan lang heeft hij elke kans om deel te nemen aan bevorderingsexamens gegrepen, met groot succes, tot afgunst van bepaalde collega’s met een klassieke universitaire vorming. Ik herinner me nog goed hoe hij me als twaalfjarige vroeg, in de weekends, om hem te overhoren. “Als mijn zonen de catechismusvragen kunnen uit het hoofd leren, waarom zou ik dan niet de grondwet kunnen memoriseren”, dacht hij. En inderdaad, met de tekst van de grondwet vóór mij vroeg ik hem “artikel 24”, en prompt reciteerde hij dan de tekst van het betreffende artikel. Dank zij zijn jarenlang volgehouden inzet is hij opgeklommen van eenvoudige klerk onderaan de hiërarchische ladder tot, op het hoogtepunt van zijn loopbaan, Directeur Generaal op het Algemeen Bestuur voor Ontwikkelingssamenwerking.

      Diezelfde grote innerlijke kracht heeft hij tot het einde van zijn leven volgehouden. Als hij op 10 juli geveld werd door een bloedvergiftiging, heeft hij hard gevochten voor zijn leven. Nadat de artsen alle hoop hadden opgegeven, heeft hij beetje bij beetje toch al zijn levensfuncties terug hersteld, en kregen we goede hoop dat hij nog een tijdje bij ons zou mogen blijven. Maar uiteindelijk is een longontsteking, op het moment dat zijn reserves nog niet opnieuw waren aangevuld, hem fataal geworden.

      Een tweede groep van sleutelwoorden uit de rouwbetuigingen luidt als volgt:

      Empathie, inleving, steeds behulpzaam, richtinggevend, mentor, oplossingsgericht, ruimte laten, kansen grijpen, kansen creëren.

      Zijn kinderen en kleinkinderen heeft hij steeds op de voet gevolgd, en hij stond altijd klaar met bemoedigende woorden, waardevolle suggesties van hoe hij de dingen zou aanpakken. Soms ging hij daar heel ver in, maar nooit zou hij een beslissing van hem opdringen. Als hij zijn eigen visie had verwoord, dan sloot hij systematisch zijn betoog af met twee woorden in het Kiswahili, de Afrikaanse taal die hij in Rwanda had geleerd, en die voor de rest van zijn leven zijn taalgebruik zou kleuren. Hij zei dan: “kazi yako”, wat letterlijk betekent: “jouw werk”, en waarmee hij bedoelde: het is jouw beslissing, je zal het uiteindelijk zelf moeten waarmaken, je zal immers zelf de gevolgen dragen van je eigen beslissing.

      De vele jonge mensen die hij heeft aangeworven voor een inzet in de ontwikkelingssamenwerking spreken nog steeds vol lof over hem, hoe hij hun levensloop in positieve zin heeft beïnvloed, hen als een mentor heeft begeleid, veel intenser dan van hem in zijn functie werd verwacht, waarbij geen enkele inspanning hem teveel was, ook al moest hij soms voor noodgevallen beschikbaar zijn na de werkuren of in het weekend.

      Als het leven je geen kansen geeft, ga dan niet bij de pakken zitten, zei hij. Creëer je eigen kansen. Hij geloofde sterk in de maakbaarheid van het leven.

      Dat brengt ons bij de derde groep van kernwoorden:

      Kennis, inzicht verwerven, willen weten, willen kennen, ontdekken, verwonderd zijn, iemand noemde hem zelfs een levende encyclopedie:

      Als hij op 31 december 1955 samen met zijn gezin voor drie jaar vertrekt naar Afrika, dan is dat omdat hij wou weten wat er precies gebeurde in de koloniën. Kort na de oorlog was hij als 17-jarige beginnen werken als klerk op het Ministerie van Koloniën, en de verhalen van de vakantiegangers en de terugkeerders boeiden hem mateloos. De enige manier voor hem om te begrijpen waar zijn dagelijkse professionele bezigheden reëel toe bijdroegen was om ook te vertrekken en alles zelf aan den lijve te ondervinden. En omdat hij een hoger diploma nodig had dan van de lagere secundaire school, heeft hij in avondstudie het diploma van landmeter behaald, wat hem heeft toegelaten om nadien in Rwanda baanbrekend werk te verrichten in de heuvels van het binnenland.

      Hij heeft altijd een bijzondere interesse betoond voor wiskunde, en is dat zijn hele leven blijven beoefenen. Als zijn kleinzoon Sander een metsersopleiding aanvatte, en daartoe vlot moest leren omspringen met staartdelingen, driehoeksmeetkunde, vierkantswortels of de regel van drie, maakte papoe zich vele uren vrij om hem te coachen , waardoor Sander probleemloos in zijn examen is geslaagd. En ’s zondags, als hij naar vaste gewoonte in Bever op bezoek kwam, nam hij heel graag de tijd om Aiko te helpen bij het inoefenen van de tafels van vermenigvuldiging.

      Het heelal oefende een grote aantrekkingskracht op hem uit. Hij was in de ban geraakt van het universum doordat de melkweg in de Afrikaanse nachten zonder enige lichtbezoedeling zich in al zijn pracht openbaart. Ik moet een jaar of 5 geweest zijn als hij me bij de hand nam en me de Grote Beer toonde, en leerde hoe je de Poolster makkelijk kan vinden als je de afstand tussen de twee sterren van de staartloze zijde van het parallellogram vijf keer afpast in het verlengde van die zijde. Die herinnering ligt aan de basis van het korte tekstje dat jullie straks zullen aantreffen op het gedenkplaatje.

      Tenslotte, maar zeker niet het minst belangrijk zoals u meteen zal begrijpen, reik ik u nog de volgende kernwoorden aan:

      Integer, rechtvaardig, verantwoordelijkheidszin, opkomen voor zwakkeren, sociaal engagement.

      Zijn zorg om de medemens is al gebleken uit eerder aangehaalde voorbeelden. Het is beslist geen toeval dat hij OCMW-raadslid is geweest in Ternat. Zijn hele loopbaan stond in het teken van het wegwerken van de ongelijkheid tussen het rijke Noorden en het arme Zuiden. Zijn vurigste wens was dat ontwikkelingssamenwerking niet langer zou nodig zijn, helemaal overbodig zou worden. Helaas is die wens van hem nog altijd niet uitgekomen.

      Zijn integriteit en gevoel voor rechtvaardigheid staan in schril contrast met de vernederende ervaring van valse beschuldigingen van fraude die hem na zijn oppensioenstelling zal treffen. Voor een man met zijn staat van dienst voor de gemeenschap was dit bijzonder onrechtvaardig. Opnieuw geeft hij een sterk staaltje van zijn mentale kracht: twee weken voorhechtenis en een jarenlang aanslepende rechtsgang worden afgesloten met een dubbele vrijspraak. Die hele kwestie heeft hem getekend, zeker, evenwel zonder hem te breken.

      Het heeft hem aangezet om een boek over zijn leven te schrijven, eerst alleen over het onrecht hem aangedaan, maar dan begreep hij al snel dat hij zich via zijn boek ook zou kunnen richten tot de generaties na hem en hen zijn leven vertellen, zelfs als hij er niet meer zou zijn. Zijn laatste hoofdstuk was nog niet af. Hij was nog niet klaar om te gaan. Ik beloof hem, en jullie, dat we het boek zelf zullen uitgeven in zijn naam.

      Hij had nog een heleboel plannen, hij stond niet stil bij de eindigheid van het leven. Zijn afscheid heeft hemzelf even plots verrast als ons. Voortaan kunnen we niet meer zeggen: “Pa, mag ik eens je advies vragen over dit of dat?”. Maar wel: “hoe zou onze pa dat hebben aangepakt?”. En ik weet zeker dat het antwoord vanuit de kracht van zijn voorbije leven tot ons zal komen.

      We zijn dankbaar dat hij zolang onder ons heeft mogen leven, dat we zolang van hem hebben mogen genieten.

      Papoe, we zullen voor altijd van jou blijven houden.

      ________________________________________

      Gedicht van Sonja Desmecht, nicht van André Godfroid:

       

      Nonkel André

      Jij zo met levenskracht bezield

      je zwijgt nu

      je scherpe geest is stil

      je gelaat vol wijsheid en rust

       

      Het onbeschrijflijke

      dat je geworden bent,

      zweeft ergens in een verre wereld,

      tussen jouw flikkerende sterren.

       

      Mijn gedachten brengen mij terug

      tot wie je was,

      een denker,

      een verteller,

      een schrijver.

       

      Goochelend beschreef je hand

      vele verhalen.

      In de leegte van je werkkamer

      klinkt nu slechts het geluid

      van achtergelaten papier,

      geen voltooiing...

       

      Ze worden met uitsterven bedreigd,

      daarom denken ze eraan

      te verhuizen,

      naar je kinderen toe.

       

      Nu rest enkel nog je laatste wens,

      het boek,

      jouw levensverhaal.

      Kostbare woorden om te koesteren

      en lief te hebben.

       

    Condoléances